Kanada’da bir Sih tapınağında işlenen cinayet, Kanada ve Hindistan arasında ciddi bir diplomatik krize yol açtı. İki ülke, karşılıklı olarak diplomatlarını sınır dışı ederken, ilişkiler son yılların en düşük seviyesine indi.
Neler Yaşandı?
Haziran 2023’te İngiliz Kolumbiyası’nın Surrey şehrinde, Sih aktivist Hardeep Singh Nijjar tapınaktan çıktıktan sonra aracında vurularak öldürüldü. Hindistan doğumlu ve Kanada vatandaşı olan Nijjar, sıhhi tesisat işiyle uğraşıyor ve Hindistan’da yasaklı olan Halistan Kurtuluş Gücü’nün (KLF) önde gelen isimleri arasında yer alıyordu. Nijjar, bağımsız bir Sih devleti kurulmasını savunuyordu.
Suçlamalar ve Karşılıklı Sınır Dışı Etmeler
Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Eylül 2023’te yaptığı açıklamada, Hindistan hükümetinin Nijjar’ın öldürülmesiyle bağlantılı olduğuna dair güvenilir iddialar olduğunu belirtti. Trudeau, Hindistan’ın Kanada topraklarında vatandaşlarına yönelik yoğunlaşan bir kampanya yürüttüğünü öne sürdü. Kanada, bu iddialar üzerine Hindistan’ın en üst düzey diplomatını sınır dışı etti.
Hindistan ise bu suçlamaları “akıl almaz” olarak nitelendirerek, altı Kanadalı diplomatı sınır dışı etti. Hindistan Dışişleri Bakanlığı, Kanada’nın iddialarını reddederek, suçlamaların siyasi kazanç amaçlı olduğunu savundu.
Nijjar Kimdir?
Hardeep Singh Nijjar, Hindistan’da yasaklı olan ve “Sih ülkesi” anlamına gelen “Halistan” hareketinin liderlerinden biriydi. Hindistan hükümeti, Nijjar’ı 2020’de “terörist” ilan etmiş ve tutuklanmasını talep etmişti. Nijjar ise bu suçlamaları reddediyor ve Sih toplumunun hakları için mücadele ettiğini ifade ediyordu.
İlişkiler Neden Bu Noktaya Geldi?
Kanada ve Hindistan arasındaki ilişkiler, uzun süredir Sih ayrılıkçı hareketler nedeniyle gergin bir seyir izliyordu. Hindistan, Kanada’yı Sih ayrılıkçılarına serbest alan tanımakla suçlarken, Kanada ise ifade özgürlüğü ve demokratik değerler çerçevesinde hareket ettiğini belirtiyordu.
Mayıs ayında Kanadalı polislerin Nijjar’ın öldürülmesiyle ilgili üç Hindistan vatandaşını tutuklaması ve Hindistan hükümetiyle bağlantılarını araştırması, gerginliği yeniden artırdı.
Diplomatik İlişkilerin Geleceği
Uzmanlar, iki ülke arasındaki bu krizin ticaret ve savunma alanlarındaki iş birliğini olumsuz etkileyebileceğini ifade ediyor. Kanada, Hindistan’dan diplomatik dokunulmazlığı kaldırarak soruşturmayla iş birliği yapmasını talep ederken, Hindistan bu isteği reddediyor.
İki ülkenin ortak stratejik endişeleri ve güçlü bağları olduğu bilinirken, yaşanan bu kriz ilişkileri daha da zora sokabilir. Tarafların diplomasi yoluyla sorunları çözmesi ve gerilimi düşürmesi bekleniyor.
