Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Kasım ayında Yunanistan’a önemli bir ziyarette bulunacak. Edinilen bilgilere göre, Fidan, Yunan mevkidaşı Yerapetritis’in 5 Eylül 2023’te Ankara’ya gerçekleştirdiği çalışma ziyaretine karşılık olarak 8 Kasım’da Atina’ya gidecek.
Bu ziyaretin ana gündem maddeleri arasında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis arasında 2025 yılında Ankara’da düzenlenmesi planlanan 6. Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi toplantısının hazırlıkları yer alıyor. İki bakanın ayrıca ikili ilişkilerin yanı sıra Orta Doğu başta olmak üzere bölgesel konuları da ele alması bekleniyor.
Olumlu İvme Devam Ediyor
Yetkililer, son dönemde Türkiye ile Yunanistan arasındaki ilişkilerin olumlu bir seyir izlediğini ve Ankara’nın bu ivmeyi sürdürme niyetinde olduğunu belirtiyor. 7 Aralık 2023’te Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Başbakan Miçotakis arasında imzalanan Dostane İlişkiler ve İyi Komşuluk Hakkında Atina Bildirgesi’nde öngörüldüğü üzere, Türkiye’nin gerginliği artırıcı eylem ve söylemlerden kaçınarak iki ülkenin yararına olacak işbirliği alanlarına odaklandığı ifade ediliyor.
Her ne kadar bazı konularda anlaşmazlıklar bulunsa da, yetkililer uzlaşılabilecek pek çok başlığın olduğunu ve her iki liderin de bu yönde istekli olduğunu vurguluyor. Türkiye, iki ülke halkının çıkarları ve bölgedeki istikrarın güçlenmesi için Türk ve Yunan makamlarının birlikte çalışması gerektiğine dikkat çekiyor.
Ege’deki İhtilaflarda Çözüm Arayışı
Ege meselelerinde tarafların pozisyonlarında bir değişiklik olmasa da, deniz ve hava sahasındaki ihtilafların tek bir konuya indirgenemeyeceği belirtiliyor. Türkiye, kara suları ve hava sahası genişliği, aidiyeti belirsiz coğrafi formasyonlar, gayriaskeri statüdeki adaların silahlandırılması ve Uçuş Bilgi Bölgesi gibi tüm ihtilafların uluslararası hukuka uygun, kalıcı ve adil bir çözüme kavuşturulmasını istiyor.
Yunanistan ise iki ülke arasında sadece kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölge sınırlarının belirlenmesi meselesinin olduğunu savunuyor. Bu tutumun, diğer meseleleri çözümsüz bırakarak ikili ilişkilerde her an gerginlik yaratma riski taşıdığı ifade ediliyor.
2002-2022 yılları arasında yapılan 64 tur istikşafi ve istişari görüşmelerde belirli bir ilerleme kaydedilmiş olsa da, Yunan tarafının “tek ihtilaf vardır” söylemine dönmesiyle ilave ilerlemenin sağlanamadığı aktarılıyor. Türkiye, müzakereler sonucunda çözüme ulaşılamaması halinde ihtilafların paket halinde uluslararası yargıya götürülebileceğini, ancak bunun için Yunanistan’ın Uluslararası Adalet Divanı’nın yetkisine koyduğu çekinceleri kaldırması gerektiğini vurguluyor.
İşbirliği ve Ortak Projeler
Türkiye, Ege’de çevre, enerji, bilimsel araştırma, yasa dışı göçle mücadele ve arama-kurtarma alanlarında işbirliğine hazır olduğunu belirtiyor. Tek taraflı adımlardan karşılıklı olarak kaçınılması gerektiğini ifade eden yetkililer, Ege’nin ortak bir deniz olarak korunmasını istiyor. Türk tarafı, deniz parkları ve deniz planlama gibi çevreyle ilgili projelerin ortaklaşa yürütülmesinden yana olduğunu kaydediyor.
Azınlık Hakları ve Heybeliada Ruhban Okulu
Yetkililer, Yunanistan’ın Heybeliada Ruhban Okulu ve Türkiye’deki Rum azınlıkla ilgili konuları uluslararası bir mesele olarak sunma eğilimine dikkat çekiyor. Türkiye, Rum azınlığını bir zenginlik ve Yunanistan ile dostluk köprüsü olarak gördüğünü belirterek, Yunanistan’ın da Batı Trakya Türk Azınlığı’na aynı şekilde yaklaşmasını bekliyor. Ayrıca, Selanik, Rodos ve İstanköy’de yaşayan Türklere yönelik evrensel değerler temelinde adımlar atılması gerektiği vurgulanıyor.
Gözler Fidan’ın Ziyaretinde
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Atina ziyareti, iki ülke arasındaki ilişkilerin geleceği açısından büyük önem taşıyor. Tarafların olumlu atmosferi devam ettirerek somut adımlar atması, Ege’de ve bölgede istikrarın sağlanmasına önemli katkı sağlayabilir.
