Çin yönetimi, egemenlik ihtilafı yaşadığı Tayvan’ın çevresinde askeri hareketliliğini artırarak Tayvan Boğazı’nda yeni bir tatbikata başladığını duyurdu. Çin Halk Kurtuluş Ordusu’nun Doğu Cephesi Komutanlığı Sözcüsü Albay Şı Yi tarafından yapılan açıklamaya göre, “Boğaz Tufanı 2025/A” isimli tatbikat, boğazın orta ve güney kesimlerinde yürütülüyor.
Pekin’den Tayvan Boğazı’na Gözdağı: Çin’den Yeni Nesil Tatbikat Hamlesi
Tatbikatın temel hedefinin “tanıma ve doğrulama, uyarma ve uzaklaştırma, müdahale ve alıkoyma” senaryoları çerçevesinde ortak harekât kabiliyetlerini sınamak olduğu bildirildi. Operasyonlar, bölge kontrolü sağlama, kilit hedefleri etkisiz hale getirme ve denetim uygulamalarına odaklanıyor.
Bu gelişme, Çin ordusunun Ada’yı çevreleyen geniş çaplı bir tatbikata başlamasının hemen ardından geldi. Kara, deniz, hava ve roket kuvvetlerinin birlikte görev aldığı bu askeri faaliyet, deniz-hava üstünlüğünü sağlama, stratejik geçiş yollarını kontrol altına alma ve kara-deniz hedeflerine yönelik saldırı kabiliyetlerini test etme amacı taşıyor.
Öte yandan Çin Sahil Güvenliği de eş zamanlı olarak Tayvan çevresinde devriyeye çıktı. Bu devriyelerde, bölgede izinsiz seyreden gemilere müdahale, denetim, el koyma ve gözaltı uygulamaları üzerine eğitimler gerçekleştiriliyor.
Tayvan Savunma Bakanlığı ise sabaha karşı yaptığı açıklamada, Çin’e ait 76 askeri hava aracı ve 19 geminin Ada çevresinde tespit edildiğini duyurdu. Bu araçlardan 37’si, Tayvan Boğazı’ndaki fiili sınır kabul edilen orta hattı geçti. Hava araçlarının Tayvan’ın kuzey, orta, güneybatı ve doğu hava sahalarında uçuş gerçekleştirdiği ifade edildi.
Ayrıca Çin donanmasına bağlı 15 savaş gemisinin yanı sıra, sahil güvenliğe ait olduğu değerlendirilen 4 devlet gemisinin daha bölgede görüldüğü belirtildi. Tayvan ordusu, yaşanan gelişmeleri anlık olarak takip ettiklerini ve gerekli karşılıkları verdiklerini bildirdi.
Çin, Tayvan çevresinde daha önce de kapsamlı askeri tatbikatlar gerçekleştirmişti. 2022’de ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Tayvan ziyareti sonrası, 2023’te eski lider Tsai Ing-wen’in ABD temasları sırasında ve 2024’te yeni lider Lai Ching-te’nin göreve başlamasının ardından benzer kapsamda “Müşterek Kılıç” adlı tatbikatlar yapılmıştı.
Çin-Tayvan Geriliminin Arka Planı
1949’da sona eren Çin iç savaşı sonrası, Komünist Parti ana karada Çin Halk Cumhuriyeti’ni kurarken, Milliyetçi Parti (Koumintag) güçleri Tayvan’a çekilerek burada “Çin Cumhuriyeti” adını yaşatmayı sürdürdü.
Pekin yönetimi, Tayvan’ı ülkenin ayrılmaz bir parçası olarak görürken, Tayvan ise fiilen bağımsız bir yapı olarak varlığını sürdürüyor. Çin, gerektiğinde bu ayrılığı güç yoluyla sonlandırabileceğini defalarca vurguladı.
Tayvan Boğazı’nı kendi kara suları sayan Çin, bölgedeki yabancı askeri faaliyetlere de tepkili. Uluslararası deniz kuvvetlerinin bölgedeki devriye ve keşif çalışmaları, sık sık bölgesel gerilimleri tırmandırıyor.
