Bangladeş Türkiye’deki cumhurbaşkanlığı seçimine kadar Bangladeş Awami (Halk) Birliği desteklerini artırmak için hangi stratejileri benimseyecek?
| Bangladeş Awami (Halk) Birliği | İktidar Partisi |
| Bangladeş Ulusal Birliği | Ana muhalefet partisi Bangladeş Ulusal Birliği, İslam’ın devlet dini olarak kabul edilmesi ve Pakistan milliyetçiliğinin benimsenmesi tarzında diğer partiden sembolik farklılıklarla ayrılmaktadır. |
| Bangladeş Awami (Halk) Birliği veya Bangladeş Ulusal Birliği iktidardayken politikaları arasında önemli bir fark yoktur. Her iki taraf da geniş ölçüde Batı (ABD) yanlısı bir dış politika ve merkezci kapitalist ekonomi politikaları izleyecektir. Türkiye’nin hem Müslüman ülke olması hem de geçmişte herhangi bir sorunun bulunmaması nedeniyle her iki parti de Türkiye’nin ekonomik desteğini isteyeceklerdir. Bangladeş’in kalkınması için: Ticaret Bakanlarının ve Ticaret Teknik memurlarının daha sık görüşmesi, Ülke Başkanlarının birbirlerini daha sık ziyaret etmesi stratejisinin benimseneceği düşünülmektedir. | |
Şeyh Hasina, şu anda ülkenin başbakanı ve aynı zamanda başbakanı. Awami (Halk) Birliği partisinin lideridir ve son 5 yılda ülke ekonomisini güçlendirmeyi hedeflemektedir. Koronavirüs pandemisi öncesinde ekonomik büyüme yüzde 8’nın üzerinde seyretmiştir. Bangladeş birçok ülkenin negatif büyüme kaydettiği salgın sırasında bile yüzde 5,2 büyümeyi başarmıştır.
Ancak Bangladeş, mevcut mali durumundan daha iyi sonuçlar istiyor. Ülkenin 2041 vizyonu, Bangladeş’i endüstriyel olarak gelişmiş ülkeler ligine dönüştürmeyi hedeflemektedir.
Ülke ayrıca Myanmar’dan kaçmak zorunda kalan milyonlarca Rohingya mülteciye de ev sahipliği yapmakta ve ucuz işgücünü temin etmektedir.
Mevcut Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan döneminde Dakka ile Ankara arasındaki Ticari ilişkiler güçlenmiştir. Türkiye ile daha güçlü ekonomik ilişkiler kurulması beklenmektedir. Türkiye’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Müslüman ülkelerin gözünde bir halifeye dönüşmüştür. Bangladeş’teki halk da Türkiye’den gelecek yatırımları olumlu bir şekilde karşılayacaktır.
Bu stratejilerle hangi insan gruplarını hedefliyorlar?
İş adamları, Tacirler, Ticaret Bakanlıkları, Sanayi Bakanlığı çalışanları bu stratejinin ana unsurlarıdır. Özetle ülkelerin Türk siyasileri ve iş dünyasına ulaşma çabaları vardır.
Bangladeş Cumhurbaşkanı Muhammed Abdul Hamid ve dönemin Türk Başbakanı Binali Yıldırım’ın 2017 yılındaki karşılıklı ziyaretleriyle başlamıştı. O zamandan beri, her iki ülke de mevcut ilişkiyi bu iki kardeş devlet arasında bugüne kadar görülmüş en iyi ilişki olarak tanımlamıştır. Bangladeş’in nüfus büyüklüğü nedeniyle Türkiye için mükemmel bir ekonomik pazar olabileceğini ifade etmiş, Çin ve Hindistan gibi yükselen iki Asyalı güç arasında yer aldığına işaret etmiş, aynı zamanda iki Müslüman ülkenin işbirliğinin barışçıl bir dünya ortak hedefine de hizmet edeceğini vurgulamıştır.
Bangladeş iki dostu olan Hindistan ve Çin’den gördüğü desteği kaybettiğinde, Türkiye’nin Arakanlı mülteciler konusunda oynadığı rol, Bangladeş ve Türkiye’yi güvenilir bir kardeşlik ilişkisine taşımıştır. Türkiye’nin Arakanlı mülteciler için BM, G20, Meksika-Endonezya-Türkiye-Avustralya (MIKTA) ve İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) nezdinde sürdürdüğü çok taraflı diplomatik mücadele, Bangladeş ve Arakan’a meşru taleplerini dünyaya sunma konusunda yardımcı olmuştur.
Son birkaç yılda Türk savunma sanayi Bangladeş için önemli bir cazibe merkezi haline gelmiştir. Nitekim Bangladeş, ordusu için Otokar Kobra hafif zırhlı araçlar satın almıştır. Ardından Bangladeş 2017 yılında bir Türk firması ile 680 hafif zırhlı araç için sözleşme imzalamıştır. Türkiye’nin ROKETSAN şirketi Bangladeş’e orta menzilli güdümlü çoklu roketatar alayı tedarik etmek için sözleşme imzalamıştır. Ayrıca Türkiye’de 3 binden fazla Bangladeş subayı askerî eğitim almıştır.
Diplomatik ve insani kampanyaların yanı sıra, aralarında Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Afet ve Acil Durum Yönetimi (AFAD), Türk Kızılayı, Türk Diyanet İşleri Başkanlığı’nın bulunduğu Türk kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşları ile Türk hükümeti Arakanlı mülteciler için hastaneler ve kamplar inşa etmiş, yemek programları ihdas etmiştir.
Soru: Bu stratejiler neden desteği artırıyor?
Cevap: Bu stratejilerin gelişmesinin temel nedeni ekonomi ve ticarettir.
İki ülke arasındaki mevcut ticaret: Tatmin edici bir rakam olmayan bir milyar doların altındadır: Yakın gelecekte bunu en az iki milyar dolara çıkarılmalıdır.
Türkiye’nin önde gelen iki şirketi: Arçelik ve Aygaz’ın son dönemde Bangladeş’teki yatırımlarını artırmıştır, ekonomik ilişkilerin iyileşmesi beklenmektedir.
Türkiye Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu’nun (DEİK), Bangladeşli ortağı ile ekonomik bağları artırmaya yönelik bir ticaret anlaşması da imzalanmıştır.Bangladeş, inşaat gibi hizmet sektöründe de Türkiye’deki müteahhitlerden yardım istemiştir. Sadece Türk yatırımcılara münhasır ekonomik bölge sunulacağının altı çizilmiştir. Türkiye özellikle son yıllarda yaptığı devasa şehir hasta haneleri ile dünya inşaat sektörünün
dikkatini çekmiştir. Yakın zamanda da Bangladeş’te büyük bir hastane yapılması konusunda görüşmeler devam etmektedir.
Giyim endüstrisinde Çin’den sonra en büyük ikinci ihracatçı olan Bangladeş’in de tekstil endüstrisindeki işbirliğini artırmak istemiş ve Çin giyim endüstrisi yerine kendi tekstil ürünlerinin satılması teklif edilmiştir.
İlaç ve sağlık gibi sektörü: Türkiye-AB arasında devam eden ilaç davasında Türkiye artık AB’nin ilaç ihracatçıları yerine başka pazarlar arayışındadır. Bu sebeple iki ülkenin ilaç sektöründe ticari anlaşma yapması muhtemeldir.
Türkiye’nin ülke gruplarına göre ihracat rakamlarına bakıldığında ticaretin istenilen seviyelerde olmadığı görülmektedir.
Bu taktiklerin Çin-Türkiye ilişkilerine etkisi ne olacak?
Türkiye ve Bangladeş’in ortak inanç, gelenekler ve güvene dayalı, karşılıklı yarar sağlayan ilişkilerini güçlendirmeleri için öncelik vermeleri gereken temel alanlar olarak savunma ve ekonomi ön plana çıkmaktadır.
Türkiye ile Bangladeş arasında ticaret, yatırım, eğitim, savunma sanayi, teknoloji, kültür ve siyaset alanlarında diyalog artırılacaktır. Türkiye’nin finansal yatırımlarının coğrafi dağılımını çeşitlendirmesi, özel sektörün ticaret kapasitesinin genişletilmesi, akademik işbirliğinin geliştirilmesi ve sosyal etkileşimin artırılması amaçlanmaktadır.
Diplomatik ve insani kampanyaların yanı sıra, aralarında Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Afet ve Acil Durum Yönetimi (AFAD), Türk Kızılayı, Türk Diyanet İşleri Başkanlığı’nın bulunduğu Türk kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşları ile Türk hükümeti Arakanlı mülteciler için hastaneler ve kamplar inşa etmiş, yemek programları ihdas etmiştir.
Recep Tayyip Erdoğan’ın 2010’daki Dakka ziyareti ve Bangladeş Başbakanı Şeyh Hasina’nın 2012 yılında Türkiye ziyareti sonrasında, Türkiye ile Bangladeş arasında ortaklık büyümekte olup Türkiye-Bangladeş İş Konseyi ve işbirliğini çeşitlendirmek için geniş bir gündemin geliştirilmesi hedeflenmektedir.
Elbette Bangladeş ekonomik işbirliği ve doğrudan yabancı yatırım konularında Türkiye için ilk hedeflerden biridir. Türkiye ile Bangladeş’in ticaret hacmi 2019’da 936 milyon dolara ulaşmıştı ve burada ticari ilişkileri güçlendiren ana alan hazır giyim sektörü olmuştu. Bangladeşi Hindistan’dan sonra Türkiye’nin Güney Asya’daki ikinci en büyük ticaret ortağıdır.
Türkiye ile Asya ülkeleri arasında ticaret, yatırım, eğitim, savunma sanayi, teknoloji, kültür ve siyaset alanlarında diyaloğun artırılmasının önemini vurguladı. Türkiye’nin finansal yatırımlarının coğrafi dağılımını çeşitlendirmesi, özel sektörün ticaret kapasitesinin genişletilmesi, akademik işbirliğinin geliştirilmesi ve sosyal etkileşimin artırılması amaçlanmaktadır. “Bangladeş canlı ekonomisi ve genç nüfusu ile Türkiye’nin kilit ortaklarından biridir”. Bangladeş ekonomik büyüme oranı ve stratejik önemi açısından bölgedeki kilit aktörlerden biridir.
Bangladeş ve Türkiye birbirleriyle daha yoğun bir işbirliği arayışında olan Türkiye ve Bangladeş’in ortak inanç, gelenekler ve güvene dayalı, karşılıklı yarar sağlayan ilişkilerini güçlendirmeleri için öncelik vermeleri gereken temel alanlar olarak savunma ve ekonomi ön plana çıkmaktadır.
Bangladeş iki dostu olan Hindistan ve Çin’den gördüğü desteği kaybettiğinde, Türkiye’nin Arakanlı mülteciler konusunda oynadığı rol, Bangladeş ve Türkiye’yi güvenilir bir kardeşlik ilişkisine taşımıştır. Türkiye’nin Arakanlı mülteciler için BM, G20, Meksika-Endonezya-Türkiye-Avustralya (MIKTA) ve İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) nezdinde sürdürdüğü çok taraflı diplomatik mücadele, Bangladeş ve Arakan’a meşru taleplerini dünyaya sunma konusunda yardımcı olmuştur.
Gelecekte iki ülkenin ilişkilerini daha da geliştirmesi ve daha sıkı bağlar kurması umut edilmektedir. İlk olarak, iki ülkenin bölgesel ve uluslararası sorunlarda, özellikle Müslüman ülkelerin yaşadıkları problemlerde ortak hareket edebilmeleri arzu edilmektedir. Bununla birlikte, tekstil alanında hızla büyümekte olan Bangladeş ile ekonomide ve sanayi sektöründe hızla gelişmekte olan Türkiye’nin ikili ticaret ilişkilerinin kapsamının daha fazla genişletilmesi beklenmektedir. Son olarak, Birleşmiş Milletler Barış Gücü’ne en fazla asker gönderen Bangladeş ile dünya askeri gücünde ön sıralarda bulunan NATO üyesi Türkiye’nin, askeri eğitim ve teknoloji konularında birbirleriyle daha yakın işbirliğinde bulunabilecekleri düşünülmektedir.
