ABD Başkanı Donald Trump, İran’ın nükleer tesislerine yönelik yeni bir saldırının “gerekirse” yeniden gündeme gelebileceğini açıkladı. Bu açıklama, İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Abbas Araghchi’nin, haziran ayında gerçekleşen ABD saldırılarında üç nükleer tesisin ağır hasar gördüğünü doğrulamasının ardından geldi.
Trump, Truth Social platformundaki paylaşımında, “Elbette öyle, aynen söylediğim gibi. Gerekirse tekrar yaparız!” ifadeleriyle İran’a açık bir uyarıda bulundu.
ABD’nin Hedefi: Fordow, Natanz ve İsfahan
22 Haziran’da düzenlenen saldırılarda ABD, İran’ın Fordow, Natanz ve İsfahan’daki nükleer zenginleştirme tesislerini hedef almıştı. ABD ve İsrail’in koordineli yürüttüğü bu operasyon, 12 gün süren İsrail-İran çatışmasının ardından düzenlenmişti.
Trump, bu tesislerin “tamamen yok edildiğini” öne sürse de, ABD istihbarat raporları bu iddiayı doğrulamadı. Raporda, saldırıların İran’ın nükleer programını sadece yavaşlattığı ifade edildi. Beyaz Saray ise bu değerlendirmeye sert şekilde karşı çıkarak “tamamen yanlış” açıklamasını yaptı.
Zenginleştirmeden Geri Adım Yok
İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Araghchi, Fox News’e verdiği demeçte, tesislerin ağır hasar aldığını kabul etti ancak nükleer programdan vazgeçilmeyeceğini vurguladı:
“Bu bir ulusal gurur meselesi. Bilim insanlarımızın başarısı olan bu programı sürdüreceğiz.”
İran, uranyum zenginleştirmeyi yüzde 60 düzeyine kadar çıkarırken, nükleer silah geliştirme iddialarını ise reddetmeye devam ediyor. Tahran, nükleer programın tamamen sivil amaçlı olduğunu savunuyor.
İstanbul’da Yeni Tur Müzakereler Başlıyor
Trump’ın açıklamaları, İran’ın bu hafta Avrupa ülkeleriyle nükleer program konusunda yeni görüşmelere başlayacağını duyurmasının hemen ardından geldi. İstanbul’da gerçekleşecek görüşmeler, geçtiğimiz ay sağlanan İsrail-İran ateşkesinden sonraki ilk diplomatik temas olacak.
İranlı yetkililer, İngiltere, Fransa ve Almanya’dan (E3 ülkeleri) temsilcilerle ve AB Dış Politika Şefi ile masaya oturacak. Görüşmelerin odak noktası ise yaptırımların kaldırılması ve İran’ın barışçıl nükleer faaliyetlerinin yeniden çerçevelenmesi olacak.
2015 Nükleer Anlaşması Yeniden Tartışma Konusu
2015’te imzalanan ve İran’ın nükleer programını sınırlandırmayı amaçlayan Kapsamlı Ortak Eylem Planı (JCPOA), ABD’nin 2018’de tek taraflı çekilmesiyle fiilen askıya alınmıştı. Avrupa ülkeleri, son dönemde İran’ın anlaşmaya uymaması durumunda “geri tepme mekanizmasını” devreye sokacaklarını açıklayarak Tahran’a baskıyı artırdı.
