Sudan’da yaklaşık iki yıldır ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında süren kanlı iç savaşta kritik bir eşik aşıldı. Sudan ordusu, 23 ay sonra başkent Hartum’un büyük kısmında kontrolü yeniden ele geçirdi. Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan, 26 Mart’ta yaptığı açıklamada, “Başkent Hartum şu an özgür” ifadelerini kullandı.
Sudan Ordusu 23 Ay Sonra Hartum’da Kontrolü Sağladı: “Başkent Artık Özgür”
Nisan 2023’te askeri reform ve güç paylaşımı anlaşmazlıkları nedeniyle başlayan çatışmalar, kısa sürede ülke geneline yayılmış, milyonlarca kişiyi yerinden etmişti. Bugüne kadar yaklaşık 9 milyon kişi ülke içinde göç etmek zorunda kaldı; 3,5 milyondan fazlası ise komşu ülkelere sığındı. Altyapı, sağlık, eğitim ve ekonomi sistemleri büyük ölçüde çöktü.
Hartum’da kritik dönüm noktaları
Çatışmaların ilk günlerinde HDK hızla ilerleyerek Hartum’un önemli bölgelerini ele geçirmişti. Ordu uzun süre savunma pozisyonundayken, kritik alanlar birer birer HDK’nin kontrolüne geçmişti. Ancak son aylarda ordu sistematik olarak sahada ilerlemeye başladı.
Aralık 2023’te ordu, Cezira eyaletinde yer alan stratejik Vad Medeni kentini geri aldı. Ocak 2024’te başkentin kuzeyindeki Bahri bölgesinde HDK kuşatmasını kıran ordu, ardından Ordu Genel Komutanlığı çevresindeki 21 aylık kuşatmayı da sonlandırdı. 21 Mart’ta Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın alınması ise başkentte kontrolün fiilen orduya geçtiği sinyalini verdi.
Ülke genelinde geri alınan şehirler
Ordunun son dönemdeki ilerleyişi sadece Hartum’la sınırlı kalmadı. Um Ravaba, er-Rahad, Vad Medeni, Sinca, el-Kuteyna ve El-Ubeyd gibi stratejik şehirler de HDK’den geri alındı. Aynı zamanda HDK’nin merkezi sayılan Darfur bölgesindeki hakimiyeti ise hâlâ önemli ölçüde sürüyor. Faşir gibi şehirler HDK kuşatması altında bulunmaya devam ediyor.
Savaşın seyri değişiyor mu?
Sudan ordusunun başkentte ve çevresindeki kritik bölgelerde tekrar kontrol sağlaması, çatışmanın gidişatında önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor. Ancak sahadaki dengelerin hala kırılgan olduğu, HDK’nin ülkenin batısında ve güneyinde ciddi bir varlık sürdürdüğü belirtiliyor.
HDK ise Kenya’nın başkenti Nairobi’de destekçileriyle bir araya gelerek, paralel bir hükümet kurma girişimi başlattı. Bu gelişme, siyasi bölünmenin askeri bölünmeyle paralel ilerlediğini ortaya koyuyor.
Sudan’da barıştan hâlâ uzak bir tablo hâkimken, başkent Hartum’daki gelişmeler, savaşın seyri açısından yeni bir safhaya geçildiğinin işareti olarak görülüyor.
