Polonya ve İsveç’in GPS vericileri etkisiz hale getirildi. ‘Tobol’ adlı sistem, daha önce Starlink uydularını da engellemişti. NATO’nun bu teknolojiye karşı yeni bir çözüm bulması bekleniyor.
Uluslararası istihbarat gelişmelerini raporlayan Intelligence Online (IO) adlı haber kaynağı, Rusya’nın devasa bir jammer-elektronik savaş cihazını (EWS) Avrupa’nın ortasına yerleştirdiğini ortaya koydu. Rusya’nın Kaliningrad şehrinde Litvanya ile Polonya arasında, Baltık Denizi kıyısında konuşlandırdığı ‘Tobol’ sistemi, Avrupalı istihbarat örgütlerini “alarm durumuna geçirdi.”
Rusya’nın en gizli askeri teknoloji projelerinden biri olan ‘Tobol’, karadan ve havadan gelen füzelerle etkin bir şekilde başa çıkabiliyor. Aynı zamanda savaş uçakları, İHA/SİHA’lar ve helikopterler gibi araçların elektronik sistemlerini engelleyebilen bir yer istasyonuna da sahip. Ancak Tobol’u Avrupa ve NATO için tehlikeli kılan özellik, uzaydaki uyduların veri akışını durdurabilen gelişmiş radar, engelleme ve bozma elektronik sistemlerine sahip olması. Tobol’un, Kaliningrad kentindeki liman başta olmak üzere farklı noktalara yerleştirilen uydu bağlantılı küreler aracılığıyla Batı’nın uydu iletişimini engellediği belirtiliyor. Tobol’un radar küresinin neredeyse bir apartman büyüklüğünde olduğu ifade ediliyor.
Rusya, Tobol sistemini Elon Musk’ın Starlink projesi kapsamında dünyanın farklı bölgelerine internet erişimi sağlayan uydulara karşı da kullanmıştı. Washington Post’un bilgilere göre, Rusya 2023 Nisan’ında GPS sinyallerine erişerek Starlink uydularının dünya genelindeki internet erişimini yaklaşık 20 gün boyunca kesintiye uğrattı. Pentagon belgelerine göre Tobol sisteminin ABD’nin askeri uydularından Kiev’e gönderilen görüntü sinyallerini büyük ölçüde etkisiz hale getirdiği ortaya çıktı. ABD’nin Tobol karşısında yeni askeri teknoloji geliştirmeyi planladığı iddia ediliyor.
Rusya’da yedi büyük Tobol kompleksi bulunduğu ve bu komplekslerin tamamının Rusya’nın Batı uydularını takip eden uzay gözlem istasyonları ile aynı bölgelerde yer aldığı belirtiliyor. Bu bölgeler arasında Moskova, Sibirya ve Ukrayna’nın doğusu da bulunuyor. Tobol’un baş tasarımcısı Vladimir M. Vatutin’e göre, sistem “yüzde 90 oranında uydu verilerini engelleyebiliyor.”
Rusya’nın Tobol’u Ukrayna’da da denediği ve Donetsk bölgesinde konuşlandırdığı biliniyor. Washington Post’un elde ettiği bilgilere göre, Tobol’un etkisiyle Ukrayna’nın doğusundaki Donetsk bölgesindeki birlikler, hava saldırıları ve iletişim kuramıyor.
IO’ya göre, Rusya’nın Tobol’u Polonya’ya karşı da kullanmaya başladığı bilgisi elde edildi. Kaliningrad’da konuşlanmış olan sistem, 18 Ocak’ta faaliyete geçirildi ve bu tarihte Polonya’nın yarısındaki GPS verileri belirli bir süre boyunca engellendi. Rusya’nın Avrupa’daki elektronik savaş faaliyetlerini hızlandırması nedeniyle Avrupalı istihbarat örgütlerinin karşı önlemler planladığı belirtiliyor.
