Avrupa Birliği, savunma kapasitesini artırmak için 150 milyar avroluk (yaklaşık 160 milyar dolar) yeni bir kredi fonu oluşturdu. “Hazırlık 2030” başlığıyla sunulan bu dev plan, Avrupa’nın kendi askeri üretimini güçlendirme hedefiyle yola çıktı. Ancak fonun hangi ülkeleri kapsayacağı konusunda Almanya ile Fransa arasında görüş ayrılığı yaşanıyor.
Avrupa’nın 160 Milyar Dolarlık Savunma Planında Almanya-Fransa Çatlağı
Fon AB Dışı Ülkeleri Kapsamayacak
Fon, yalnızca AB içindeki savunma sanayi firmalarından yapılacak alımları kapsayacak şekilde kurgulandı. Bu da ABD, Birleşik Krallık, Türkiye ve Norveç gibi AB dışındaki yakın ortakların devre dışı kalacağı anlamına geliyor. Avrupa’nın bu hamlesi, dışa bağımlılığı azaltma ve stratejik özerkliği güçlendirme çabası olarak değerlendiriliyor.
Almanya: Yakın Ortaklar Dışlanmamalı
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, bu yaklaşımı eleştirerek “AB’ye yakın iş birliği yapan ortakların da destekten faydalanabilmesi gerektiğini” söyledi. Scholz, İngiltere, Norveç, İsviçre ve Türkiye gibi ülkelerin bu plan dışında bırakılmasının yanlış olacağını ifade etti.
Fransa: Öncelik Avrupa İçerisine Verilmeli
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise bu fonun dış tedarikçilere değil, Avrupa’nın kendi savunma kapasitesine yöneltilmesi gerektiği görüşünde. Macron, “Bir kez daha dışa bağımlı bir yapıya dönmemeliyiz” diyerek fonların AB içi sanayilere yöneltilmesini savundu. Fransa ayrıca AB dışı fikri mülkiyet içeren silah sistemlerinin de fon dışında bırakılmasını talep ediyor.
Brüksel’de Kaygı Hâkim
Brüksel kulislerinde ise bu ayrışmanın, fonun uygulamaya geçmesini geciktirebileceği konuşuluyor. Diplomatlar, geçmişte 1,5 milyar avroluk Avrupa Savunma Sanayi Programı’nın da benzer engellerle karşılaştığını hatırlatıyor. Fransa’nın getirdiği kısıtlamaların benzer bir yavaşlamaya yol açmasından endişe ediliyor.
Yedi Alanda Ortak Satın Alma Hedefi
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, oluşturulan fonun hava savunma sistemlerinden insansız hava araçlarına kadar yedi farklı askeri alanda ortak alımları teşvik etmeyi amaçladığını duyurdu. Ayrıca, Ukrayna’ya acil askeri destek sağlanması da planın ana hedefleri arasında.
Fon Büyüyebilir, Taslak Değişebilir
150 milyar avroluk fonun gelecekte 500 milyar avroya kadar çıkarılabileceği öngörülüyor. Ancak bu rakam henüz bir öneri niteliğinde. Fon planı, AB üyesi 27 ülkenin oylamasına sunulmadan önce çeşitli değişikliklere uğrayabilir.
