Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in ev sahipliğinde gerçekleştirilen zirve, Orta Asya’nın beş ülkesinin liderlerini bir araya getirdi. Zirveye Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Türkmenistan Devlet Başkanı Serdar Berdimuhamedov ve Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman katıldı. Cumhurbaşkanlığı Sarayı Akorda’da düzenlenen toplantıda, liderler önce dar kapsamlı bir görüşme yaptı, ardından Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in de onur konuğu olarak katıldığı genişletilmiş bir oturumda bir araya geldiler.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev, zirvede yaptığı konuşmada, Orta Asya ülkeleri arasındaki bu tür istişare toplantılarının bölgesel işbirliğini güçlendirdiğine dikkat çekti. Tokayev, “Ortak çabalar sayesinde uzun vadeli temel sorunlar çözülüyor. Bölgesel istikrar ve güvenliğin sağlanmasına yönelik kapsamlı tedbirler alınıyor,” diyerek, sınır, su temini ve göç gibi önemli sorunların çözülmesinde ilerleme kaydedildiğini vurguladı.
Tokayev ayrıca, uluslararası ilişkiler sisteminin erozyona uğradığını belirterek, Orta Asya’da barış ve istikrarın korunmasının birincil öncelikleri olduğunu söyledi. Bölgenin transit ve ulaşım potansiyelinin daha da geliştirilmesi gerektiğini ifade eden Tokayev, Trans Hazar Uluslararası Taşımacılık Koridoru, Kuzey-Güney Koridoru ve Kuşak ve Yol Girişimi gibi büyük projelerin önemine işaret etti.
Eğitim ve kültürel işbirliği konularına da değinen Tokayev, Kazakistan’da yaklaşık 9 bin öğrencinin Orta Asya ülkelerinden geldiğini belirterek, bu öğrencilerin yükseköğrenim görme isteklerini takdir ettiklerini söyledi. Tokayev, enformasyon alanındaki işbirliğinin yoğunlaştırılmasını ve ortak medya ürünleri yaratılmasını önerdi. Çevre ve iklim değişikliği ile mücadele alanında işbirliğinin önemine de dikkat çeken Tokayev, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’e yaklaşan COP29 küresel iklim konferansı için başarılar diledi.
Zirvenin sonunda, Orta Asya Devlet Başkanları “Orta Asya-2040 Konsepti” adlı bölgesel işbirliğini geliştirmeyi hedefleyen belgeyi imzaladılar. Ayrıca, 2025-2027 dönemini kapsayan bölgesel işbirliği yol haritası ve Orta Asya devletleri arasında endüstriyel işbirliğini geliştirmeye yönelik eylem planı da onaylandı. Zirvede, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev “Orta Asya Devlet Başkanları Onur Nişanı” ile ödüllendirildi.
Bu toplantı, Orta Asya’nın geleceğe yönelik ortak vizyonunu pekiştirmek ve bölgedeki işbirliğini derinleştirmek açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
