Savaşın başlangıcında Ukrayna’ya verilen Batılı silahların Rusya’daki hedefleri vurmasına karşı çıkan müttefikler, bu yasaklarını gevşetmeye başladı. ABD ve Almanya da dahil birçok NATO müttefiki, Ukrayna’nın Rusya’ya karşı savunma amaçlı saldırılarına yeşil ışık yakmaya başladı.
Rusya’nın Ukrayna’ya açtığı savaşın gelişimi, Kiev’in arkasında duran NATO müttefiklerinin desteğinin de evrilmesine neden oldu. Savaşın başlangıcında Ukrayna’ya verilen silahların Rusya’daki hedefleri vurmasına kapıyı kapatan müttefikler, bu politikalarından vazgeçmeye başladı. Çekya’nın başkenti Prag’da düzenlenen Gayriresmi NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı’nda konuşan Genel Sekreter Jens Stoltenberg, “Ukrayna’nın kendini savunma hakkı var. Buna, Rusya içindeki meşru askeri hedefleri vurma hakkı da dahil” dedi.
Savaşı Rusya’nın başlattığını hatırlatan Stoltenberg, Moskova’nın yeni bir cephe açtığını belirterek, “Sınır ve cephe hatları aşağı yukarı aynı. Ukrayna’yı füzelerle ve Rusya içinde konuşlanmış toplarla vuruyorlar. Elbette Ukrayna da karşılık verebilmeli ve kendini savunabilmeli. Bu meşru müdafaa hakkının bir parçası” diye konuştu. Stoltenberg, Ukrayna’nın kendisine verilen silahları Rusya’daki hedeflere karşı kullanmasının tırmandırma anlamına gelmediğini, savaşı asıl tırmandıranın Rusya olduğunu söyledi.
BIDEN ONAY VERDİ
Ukrayna’ya verilen silahların Rusya’yı vurmak için kullanılmasına karşı çıkan ülkelerin başında ABD geliyordu. Prag’da basına konuşan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Kiev’in son haftalarda silahları Rusya’ya karşı savunma amaçlı kullanma yetkisi istediğini belirterek “Bu doğrudan Başkan’a (Biden) gitti. Silahlarımızın bu amaçla kullanılmasına onay verdi” dedi. Almanya’dan yapılan açıklamada da “Kiev’in Rusya içinden, Ukrayna sınırına yakın bölgelerden gelen saldırılara karşı uluslararası hukuk çerçevesinde kendini savunma hakkının olduğu ve bu amaçla Almanya tarafından verilen silahları da kullanabileceği” belirtildi. Fransa da politikasını kademeli olarak gevşetti. İngiltere, İsveç, Finlandiya, Hollanda, Kanada, Polonya, Baltık ülkeleri ve Çekya da sınır ötesindeki hedeflerin vurulmasına onay veren müttefikler arasında.
FİDAN: NATO İLKELİ DAVRANMALI
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Çekya’nın başkenti Prag’da düzenlenen NATO Gayriresmi Dışişleri Bakanları Toplantısı’na katıldı. Burada yaptığı konuşmada Fidan, “Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü destekliyoruz. NATO Ukrayna’daki savaşın parçası olmamalı” dedi. Ayrıca Gazze Savaşı’na da değinen Fidan, “Ukrayna’nın işgaline karşı çıkan NATO, Filistin’deki işgal karşısında da ilkeli davranmalı. İsrail’in soykırımı durdurulmazsa, Gazze de küresel bir sorun haline gelebilir” diye konuştu.
SAVAŞTA KRİTİK DÖNÜM NOKTASI
İngiltere, Fransa, Almanya, İsveç, Çek Cumhuriyeti, Polonya, Finlandiya, Estonya, Letonya, Litvanya, Hollanda, Danimarka, Kanada ve kısmen ABD yönetimleri, Ukrayna’ya teslim edilen silahların Rusya’nın topraklarına karşı kullanılmasına resmen onay verdi. Batılı ülkelerin bu kararına sert tepki veren Rusya, “Bu kararları alan Batılı ülkeleri Ukrayna savaşında doğrudan taraf sayacağız ve meşru hedefimiz olacak” uyarısında bulundu.
NASIL BU NOKTAYA GELİNDİ
Mayıs ayı başlarında Rusya’nın Ukrayna’nın ikinci büyük şehri olan kuzeydoğudaki Harkiv’e karşı yürüyüşe geçmesi, Batılı ülkeleri Ukrayna’ya yönelik silah kısıtlamalarını gözden geçirmeye zorladı. Ukrayna lideri Volodimir Zelenski, “Rusya, Ukrayna topraklarında istediği yeri vurma ve insanlarımızı öldürme serbestisine sahip. Bu gidişata dur denmeli. Bize verilen silahlarla artık Rusya topraklarını da vurabilmeliyiz” diyerek çağrıda bulunmuştu.
GERİLİM ARTABİLİR
Batılı ülkelerin Ukrayna’ya gönderilen silahlarla Rus topraklarını vurma izni vermesiyle, ilk sıcak gelişmelerin birkaç gün içinde Harkiv cephesinde yaşanması bekleniyor. Sınırın Rusya tarafında yer alan Rus birliklerine ait kışlalar, askeri havalimanları, zırhlı araçların toplandığı alanlar ve yakıt ikmal istasyonlarının uzun menzilli füzelerle vurulması gündemde.
KREMLİN’DEN SUÇLAMA
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, “Batılı ülkelerin Ukrayna krizini açıkça tırmandırma yolunu seçtikleri ortada. Batı ile aramızda savaş öncesi bir durum söz konusu. Silahlarını Rusya’ya karşı kullandıran ülkeler ihtilafın tarafı ve meşru hedefimiz sayılacaktır. Batı silahları resmi kararlar ilan edilmeden önce de Rusya topraklarına karşı zaten kullanılıyordu” dedi. Rusya Güvenlik Konseyi Sekreter Yardımcısı Dmitriy Medvedev ise “Batı, bizim nükleer silahlar konusunda blöf yaptığımızı düşünüyorsa yanılıyor” diye ekledi.
FİDAN ÇİN’E GİDİYOR
Bu arada, Ukrayna krizinde Rusya ile Ukrayna arasında arabuluculuk yapmaya çalışan, 2022 yılında İstanbul’da müzakere masası açan Türkiye, tehlikeli gidişata dur demenin yollarını arıyor. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, 3-5 Haziran tarihleri arasında Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi’nin davetiyle Pekin’e giderek temaslarda bulunacak.
