Kazakistan, Türkmenistan ve Özbekistan’ın Kıbrıs Cumhuriyeti’yle diplomatik ilişki kurarak büyükelçi ataması, Türkiye’nin Kıbrıs politikasını zora sokabilecek yeni bir jeopolitik gerçekliğe işaret ediyor. Türk Devletleri Teşkilatı’nın (TDT) önemli üyelerinden bu üç ülkenin adımı, AB ile kurulan stratejik ilişkilerin doğal bir uzantısı olarak değerlendiriliyor.
Kıbrıs’ta Denge Değişiyor mu? Orta Asya’dan Güney’e Açılan Diplomasi Hattı
Brüksel’in Etkisiyle Lefkoşa’ya Açılan Kapılar
3-4 Nisan tarihlerinde Semerkant’ta düzenlenen Avrupa Birliği – Orta Asya Zirvesi öncesinde gerçekleşen bu diplomatik atamalar, yalnızca sembolik birer jest değil. Zirvede kabul edilen ortak bildiride, BM’nin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni tanımama kararları olan 541 ve 550 sayılı kararlarına bağlılık açıkça teyit edildi. Böylece AB’nin Kıbrıs politikasına tam uyum gösteren Kazakistan, Türkmenistan ve Özbekistan, Türkiye’nin “iki devletli çözüm” yaklaşımına açıkça mesafe koymuş oldu.
Zirve Öncesi Sessiz Hamleler
İlk adımı atan ülke Kazakistan olurken, Ocak 2025’te Kıbrıs Cumhuriyeti’ne büyükelçi atadı. Özbekistan ise Aralık 2024’te İtalya Büyükelçisi üzerinden aynı adımı attı. Türkmenistan da Mart 2025’te Kıbrıs’a büyükelçisini akredite etti. Bu üçlü karar, Semerkant Zirvesi’nde AB ile kurumsal bağları güçlendirme stratejisinin bir parçası olarak değerlendiriliyor.
Türkiye’nin Sessizliği Dikkat Çekiyor
Ankara ve Kuzey Kıbrıs yönetimi, bu gelişmelere resmi bir tepki vermedi. Türkiye’nin son yıllarda “iki eşit egemen devlet” yaklaşımını savunduğu Kıbrıs sorununda, bu üç Orta Asya ülkesinin diplomatik adımları, Türk tarafının izolasyonunu artırabilecek bir gelişme olarak yorumlanıyor.
Kuzey Kıbrıs’ın TDT’ye gözlemci üye olarak kabul edilmesi ve 2024’te Bişkek’teki zirveye onur konuğu olarak katılması, AB ve Kıbrıs Cumhuriyeti’nde rahatsızlık yaratmıştı. Şimdi ise, AB’nin Orta Asya’daki nüfuzu ve 12 milyar Euro’luk yatırım paketi gibi stratejik teklifler, bu ülkelerin dış politikasını daha da Batı eksenli hale getirmiş görünüyor.
Muhalefetten Tepki: “Neden Susuluyor?”
Türkiye’de muhalefet partileri ise sessizliği eleştiriyor. Özellikle TDT’de Aksakallılar Konseyi üyesi olan Binali Yıldırım’ın bu konuda kamuoyuna bir değerlendirme yapmaması da tepkilere neden oldu.
