Ortadoğu’da tansiyonu yükselten Süveyda merkezli çatışmalar sonrası İsrail ile Suriye arasında, ABD öncülüğünde, Türkiye ve Ürdün’ün desteğiyle ateşkes anlaşmasına varıldı. ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi ve Ankara Büyükelçisi Tom Barrack’ın duyurduğu anlaşma kapsamında, Suriye güçlerine Süveyda’ya sınırlı süreli giriş izni verildi. Anlaşma, bölgede günlerdir süren kanlı çatışmaların ardından şekillendi.
Çatışmaların bilançosu ağır: 321 ölü, 500’den fazla yaralı
Bedevi aşiretleri ile Dürzi gruplar arasında bir haftayı aşkın süredir devam eden çatışmalarda 321 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi. Ölenler arasında sağlık çalışanları, kadınlar ve çocuklar da bulunuyor. BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği ve yerel kaynaklar, infazlar ve sivillere yönelik saldırılara dair ciddi insan hakları ihlalleri tespit ettiklerini açıkladı.
İsrail’den Şam’a hava saldırısı: Ateşkes öncesi son tırmanma
İsrail, çatışmaların sürdüğü günlerde Şam’daki askeri karargah girişini hedef alan İHA saldırısı düzenledi. Bu saldırı sonrası İsrail, Süveyda’daki Dürzi toplulukları korumak gerekçesiyle Suriye ordusunun bölgeye girişine karşı çıkmış, ancak ateşkes çerçevesinde 48 saatlik sınırlı erişime onay vermeyi kabul etti.
ABD ve Türkiye devrede, Şam’dan güvence
Suriye Cumhurbaşkanlığı, çatışmaları bastırmak ve sivilleri korumak amacıyla güvenlik güçlerinin belirli noktalarda yeniden konuşlandırılacağını açıkladı. Ayrıca, istikrarı sağlamak için siyasi ve güvenlik adımları atılacağı belirtildi.
Öte yandan, Suriye lideri Ahmed eş-Şara, İsrail’i ülkedeki bölünmeleri kışkırtmakla suçlayarak, “Dürzileri koruyacağız” mesajı verdi.
İnsani kriz derinleşiyor: Elektrik, gıda ve suya erişim yok
Yerel kaynaklara göre Süveyda’nın birçok noktasında elektrik günlerdir kesik. Su, yakıt ve gıda temininde ciddi sıkıntılar yaşanıyor. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği, taraflara insani yardımların engelsiz ulaştırılması için çağrıda bulundu. Özellikle bölgenin kuzey ve batısında yoğun çatışmaların sürdüğü ve yardım konvoylarının giriş yapamadığı belirtildi.
ABD ve İsrail aynı çizgide değil
ABD yönetimi, İsrail’in son saldırılarına destek vermediğini ve bölgede diplomatik çözümün teşvik edilmesi gerektiğini açıkladı. İsrail ise, Suriye’nin yeni yönetimini “cihatçı eğilimli” olarak nitelendirerek derin güvensizlik duyduğunu bildirdi.
Yorum: Ateşkes kırılgan, istikrar arayışı çok aktörlü
Anlaşma, yüzeyde bir sükunet sağlayacak gibi görünse de, bölgedeki karmaşık dengeler ve tarafların karşılıklı güvensizliği göz önünde bulundurulduğunda ateşkesin kalıcılığı belirsiz. ABD’nin diplomatik baskısı, Türkiye ve Ürdün gibi komşu ülkelerin katkısı, ve İsrail’in sınırlı esnekliği, önümüzdeki günlerde çatışma dinamiklerinin yönünü belirleyecek en kritik unsurlar olacak.
