Irak’tan kalkan ve Umman sularında iletişim kaybına uğrayan St. Nikolas adlı tankere, Tüpraş’a ham petrol taşıma görevi verilmişken, İran’ın el koyduğu duyuruldu.
Tüpraş’ın dünkü bildirisine göre, Irak’tan alınan 140 bin ton ham petrolü taşıyan gemiyle Umman sularında 11 Ocak sabahı 6:30 civarında iletişim kayboldu.
İran medyasında daha sonraki haberlerde geminin İran tarafından ele geçirildiği belirtildi. Bu olayın, geçen yıl ABD’nin aynı tanker üzerindeki İran petrolüne el koymasına bir tepki olarak gerçekleştiği ifade edildi.
İran donanmasının Fars haber ajansında yapılan yarı resmi açıklamada, “ABD’nin geçen yıl İran petrolünü çaldıktan sonra, bugün İran donanması St. Nikolas gemisine adli kararlar doğrultusunda el koymuştur… Gemi, İran limanlarına doğru seyretmektedir” denildi.
Reuters, olayın bölgesel gerilimi artırabileceğini rapor etti.
Tüpraş’ın açıklamasında, geminin “Yunan armatör firması Empire Navigation’a ait Marshall Adaları bayraklı St. Nikolas isimli” tanker olduğu belirtildi ve “Tüm rafineri operasyonlarımız planlandığı gibi devam etmekte olup, olayın rafineri operasyonlarımıza bir etkisi bulunmamaktadır” ifadesine yer verildi.
İzmir’deki Aliağa rafinerisine ham petrol taşıyan gemide 19 mürettebat bulunmaktaydı. Tüpraş, bu mürettebat arasında Türk vatandaşı olmadığını belirtirken, yabancı ajanslar gemide 18 Filipinli ve 1 Yunan mürettebatın bulunduğunu bildirdi.
İngiliz deniz güvenliği şirketi Ambrey, geminin Umman’ın Sahar kenti yakınlarındayken silahlı kişiler tarafından ele geçirildiğini ve rotasının İran’ın Cask limanına yönlendirildikten sonra uydu izleme sisteminin devre dışı bırakıldığını duyurdu.
Gemiye baskın yapan silahlı kişilerin askeri tarzda siyah üniformalar giydiği ve maskeler taktığı belirtildi.
ABD, geçen yıl yaptırımlara tabi İran petrolünü taşıdığı gerekçesiyle aynı gemiye ve içindeki petrole el koymuştu.
ABD Savunma Bakanlığı, İran güçlerinin gemiye müdahalesinin yasalara aykırı olduğunu vurgularken, Beyaz Saray da İran’ın gemiye el koymasını kınamıştır.
ABD Donanması 5. Filo Komutanı Koramiral Brad Cooper, “İran’ın eylemleri uluslararası hukuka aykırıdır ve deniz yolu güvenliği ile istikrarını tehlikeye atmaktadır” açıklamasını yapmıştır.
ABD, geçtiğimiz yıl döneminde Suez Rajan olarak adlandırılan gemiye, İran’a yönelik uygulanan yaptırımlar kapsamında el koymuştu. Geminin içinde 980 bin varil ham petrol bulunmaktaydı.
ABD, İran İslam Devrimi Muhafızları Ordusu’nun İran petrolünü “kaçak” olarak Çin’e gönderdiğini ve bu durumun ABD yaptırımlarını ihlal ettiğini belirtmişti. İran ise ABD’ye karşı “bunun karşılıksız kalmayacağı” uyarısını yapmıştı.
Uzun bir mahkeme sürecinin ardından, gemideki yük Eylül ayında ABD’nin Teksas eyaletinde boşaltılmıştı.
Gemi sahipleri, “yaptırımlı mal ticareti yapma” ve “gemi seyir defterinde tahrifat” suçlamalarıyla yargılanmış ve suçlarını kabul ederek 2,5 milyon dolardan fazla ceza ödemişlerdi. Ancak İran, el konulan petrol için herhangi bir ödeme alamamıştı.
Gemi, yükünü boşalttıktan sonra adını St. Nikolas olarak değiştirmişti.
