Ortadoğu’daki ABD üsleri İran tarafından7 Ekim’den bu yana 170’ten fazla saldırıldı, birinin başarılı olması bekleniyordu. ABD birliklerinin ilk kez bir düşman insansız hava aracı tarafından havadan vurulduğuna inanılıyor. Suriye sınırı yakınındaki az bilinen bir lojistik üssü olan Tower 22’ye geçen hafta sonu düzenlenen intihar silahlı drone saldırısında üç ABD askeri öldü ve 80’den fazla kişi yaralandı.
Pentagon, saldırının İran’a bağlı Ketaib Hizbullah milis gücü tarafından gerçekleştirildiğini belirtti. ABD Başkanı Joe Biden, hızla artan ve nispeten ucuz droneların savaşın doğasını değiştirdiğini ve bu silahların Tahran tarafından sağlandığını ifade etti.
Orta Doğu silah uzmanı Fabian Hinz’e göre, gece yarısı Tower 22’deki tesislere saldıran dronenun tam modeli bilinmiyor ancak ABD yetkilileri bunun ‘bir tür Şahid İHA’ olduğunu belirtti.
Eğer bu doğruysa, Hinz’e göre, Ketaib Hizbullah’ın envanterinde bulunan ve en az 700 km menzile sahip olduğu tahmin edilen daha küçük Şahid 101 veya delta kanatlı Şahid 131’in kullanıldığı düşünülüyor.
ABD’ye göre, dronların tasarımı ve muhtemel üreticisi, İran’ın Devrim Muhafızları’na bağlı Şahid Havacılık Endüstrileri Araştırma Merkezi adlı bir şirket.
İran’ın dronları test etme ve kullanma konusunda uzun bir geçmişi var ve bu geçmiş 1980’lerdeki İran-Irak savaşına kadar uzanıyor. Bu çaba kısmen ülkenin gelişmiş hava kuvveti teknolojisi eksikliğinden kaynaklanıyor.
Ancak 2019 yılında, Suudi petrol tesislerine düzenlenen ve dünya petrol arzının yüzde 5’ini etkileyen olağanüstü drone ve füze saldırısı, İran’ın dron teknolojisindeki ilerlemesini gösterdi. O dönemde Suudi Arabistan, Yemen’deki iç savaşa müdahil olmuştu.
Saldırıyı Husiler üstlense de Suudiler, İran’ı suçlayarak Yemen’den değil, kuzeyden gelen delta kanatlı droneları suçladı. Bu dronların daha sonra Şahid 131 olarak tanımlandığı ortaya çıktı.
Delta kanatlı dron, Temmuz 2021’de İsrail’e ait Mercer Street petrol tankeri saldırısında yeniden ortaya çıktı. İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab, İran’ı suçladı. Bu yeni insansız hava aracı, Aralık ayına kadar resmi olarak İran tarafından kabul edilmedi. İran, 131’in yanı sıra büyütülmüş bir Şahid-136 da geliştirdi.
İRAN VEYA İRAN YAPIMI DRONELARIN ÖNEMLİ SALDIRILARI
2022’nin 24 Şubat’ında Rusya, Ukrayna’ya girdi. Ancak Moskova’nın Kiev’de rejim değişikliği planları başarısız oldu, Rus ordusu geri çekilmek zorunda kaldı.
Rusya’nın durumu değişince, yeni silahlar aramaya başladı. İran, Kuzey Kore ile birlikte Moskova’ya silah satmaya istekli birkaç ülkeden biriydi. Tahran, ilk kez 2022 sonbaharında savaş sahasında görülen Şahid-136’ları Rus ordusuna tedarik etmeyi kabul etti. Bir Ukraynalı komutan, Şahid’in Harkov karşı saldırısında bir M777 obüsünü imha ettiğini belirtti.
Birkaç hafta içinde Şahid-136 dronları Ukrayna’da yaygınlaştı. 17 Ekim’de Kiev’in merkezine yapılan saldırı, Şahid-136’ların dünya medyasında ön plana çıkmasına neden oldu.
