Türkiye’nin ABD’den F-16 alımına ilişkin Amerikan Kongresi’nin itiraz süresi önceki akşam sona erdi ve satış resmi olarak onaylandı. Şimdi üretici şirket ve ilgili kurumlar arasında görüşmeler başlayacak. Yeni uçakların teslimatı ise siparişlerin yoğunluğu nedeniyle biraz gecikebilir.
Türkiye’nin ABD’den istediği 40 adet Blok 70 F-16 savaş uçağı ve 79 uçak için modernizasyon kiti talebiyle birlikte binlerce mühimmat, yazılım ve donanım içeren paketin 15 günlük Kongre inceleme ve itiraz süreci cumartesi akşamı sona erdi ve satış onaylandı. ABD yasalarına göre NATO müttefiki bir ülkeye yapılan büyük savunma sanayi satışlarında Kongre’ye 15 günlük bir inceleme süreci veriliyor. Bu süreçte ne Senato ne de Temsilciler Meclisi’nde satışı engellemeye yönelik bir yasa geçmediği ve Başkan’ın onaylamadığı durumda satış gerçekleşir.
SIRADA NE VAR
ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından tahmini 23 milyar dolarlık büyük satış paketinin bir sonraki adımı, üretici şirket Lockheed Martin ile yapılacak satış ve teslimat görüşmeleri olacak. Satışın en önemli kısmı olan 40 adet Blok 70 F-16 savaş uçağının teslimatı ise hemen olmayacak gibi görünüyor. ABD Kongresi Araştırma Servisi’nin geçen yıl eylül ayında yayımladığı rapora göre Lockheed Martin, şu anda 140’tan fazla sipariş aldığını ve aylık üretim kapasitesinin 4 uçak olduğunu belirtiyor. Türkiye’nin ilk yeni F-16 Blok 70 uçaklarının teslimatının 2028 ya da 2029 gibi yapılması bekleniyor.
ABD Başkanı Joe Biden, Haziran 2022’deki NATO zirvesinde ilk olarak “Türkiye’ye F-16’ları satmalıyız ve jetlerini modernize etmeliyiz” demişti.
İKİ BUÇUK YIL SÜRDÜ
Türkiye’nin S-400 hava savunma sistemi satın almasından sonra ABD’nin tek taraflı eylemleriyle F-35 programından çıkarılmasıyla birlikte Türkiye, filosundaki ihtiyaçları karşılamak için F-16 Blok 70 alımı talebiyle yıllar öncesinden başvuruda bulundu. Türkiye’den ABD’ye satın alım teklif mektubu, 30 Eylül 2021’de gönderildi. 17 Mart 2022’de ABD Dışişleri Bakanlığı, ilk kez bu satışın ABD çıkarlarına olduğuna dair Kongre’ye mektup gönderdi. Aynı yıl 30 Haziran’da ABD Başkanı Joe Biden, İspanya’nın başkenti Madrid’deki NATO zirvesinde, “Türkiye’ye F-16’ları satmalıyız ve jetlerini modernize etmeliyiz. Bunu yapmamak çıkarımıza değil” diyerek sürece ağırlığını koydu. Resmi bildirim öncesindeki son adım olan gayriresmi bildirim ise ABD Dışişleri tarafından 12 Ocak 2023’te yapıldı. Normal prosedürlere göre gayriresmi bildirimden birkaç hafta sonra resmi bildirim yapılması gerekirken, iki ülke arasındaki İsveç anlaşmazlığı sebebiyle süreç bu yılın 26 Ocak tarihine kadar uzadı.
