Tiencin’den izlediğim Şanghay İşbirliği Örgütü’nün 25’inci Devlet Başkanları Konseyi, Ankara’nın bölgesel dosyalara aynı gün içinde farklı başkentlerle temas kurduğu bir diplomasi sahnesine dönüştü. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, zirve marjında Azerbaycan, Ermenistan, Rusya, İran, Pakistan ve Çin’le peş peşe görüşmeler yaptı; gündemde barış süreçleri, enerji ve ulaştırma hatları, ticaret dengesi ve Gazze krizi vardı.
Aliyev ile eş güdümlü kalkınma ve Zengezur hattı vurgusu
Erdoğan, konakladığı otelde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’le buluştu. Masada ikili ilişkilerin yanı sıra bölgesel ve küresel başlıklar vardı. Ankara ile Bakü’nün gelecek dönemde kalkınma hamlelerini koordinasyon içinde yürütmesinin önemine dikkat çekildi. Erdoğan, Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki barış sürecindeki ilerlemeden memnuniyetini dile getirdi ve Türkiye’nin sürece katkısını sürdüreceğini belirtti. Enerji ve ulaştırma projelerinde ortak adımların devam edeceği mesajı verildi. Görüşmede Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov da yer aldı.
Paşinyan ile Güney Kafkasya’da kalıcı istikrar
Erdoğan, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ı da kabul etti. Güney Kafkasya’da kalıcı barışın tesisine odaklanan görüşmede, Türkiye Ermenistan ilişkilerinde atılabilecek adımlar ele alındı. Erdoğan, Ermenistan Azerbaycan barış sürecindeki ilerlemeden duyduğu memnuniyeti yineledi; Türkiye’nin bölgede barış, istikrar ve kalkınmayı desteklediğini vurguladı. Kabulde Fidan ve Ermenistan Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan hazır bulundu.
Şi Cinping ile orta koridor kuşak ve yol uyumu ve dengeli ticaret
Zirvenin ilk liderler teması Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile gerçekleşti. Tiencin Konukevi’ndeki görüşmede ekonomik iş birliği başlığı detaylı biçimde ele alındı. Erdoğan, ikili ticaretin dengeli ve sürdürülebilir bir zemine oturması için yatırımların artırılması gerektiğini, dijital teknolojiler, enerji, sağlık ve turizmin öne çıkan alanlar olduğunu ifade etti. Orta Koridor ile Kuşak ve Yol’un uyumlaştırılması için ortak adımların önemine işaret etti; Türkiye’nin Tek Çin politikasına desteğini yineledi. Taraflar, istişare ve iş birliği mekanizmalarının düzenli işletilmesinde mutabık kaldı.
Şahbaz Şerif ile dayanışma mesajı ve Gazze gündemi
Erdoğan, Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif’le yaptığı görüşmede ticaret, enerji, savunma sanayii ve güvenlik alanlarında iş birliğinin güçlendirilmesi iradesini vurguladı. Türkiye’nin Pakistan ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti arasındaki ilişkilerin gelişmesinden duyduğu memnuniyet aktarıldı. Erdoğan, İsrail’in Gazze’deki saldırılarını genişletme gayretine karşı Türkiye’nin Pakistan ile aynı çizgide durduğunu ve koordinasyon içinde hareket edeceğini belirtti. Suriye’nin birliği ve toprak bütünlüğünün Türkiye açısından vazgeçilmez olduğu mesajı da kayda geçti.
Çin Komünist Partisi Birinci Sekreteri Say ile çalışma yemeği ve yoğun diplomasi trafiği
Tiencin Konukevi’ndeki çalışma yemeğinde Erdoğan, iş birliğini Birleşmiş Milletler, G20 ve BRICS gibi platformlarda güçlendirme arzusunu dile getirdi. Şanghay İşbirliği Teşkilatıyla ilişkilerin ilerletilmesine verilen destekten beklenti ifade edildi. Erdoğan, yaklaşık 50 milyar dolara yaklaşan ticaret hacminin dengeli ve sürdürülebilir biçimde artırılmasını istediklerini söyledi. Yemeğe Fidan, Alparslan Bayraktar, Mehmet Şimşek, Yaşar Güler, Mehmet Fatih Kacır, Ömer Bolat ve İbrahim Kalın da katıldı.
Putin ile ikili ilişkiler ve bölgesel dosyalar
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le de bir araya geldi. Görüşmede Türkiye Rusya ilişkileri, bölgesel ve küresel gelişmeler başlıkları ele alındı.
Pezeşkiyan ile enerji iş birliği ve nükleer müzakere desteği
Erdoğan’ın İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’la yaptığı görüşmede ikili ilişkiler ve bölgesel gündem değerlendirildi. Erdoğan, başta enerji olmak üzere pek çok alandaki iş birliğinin karşılıklı yarara hizmet ettiğini belirtti; İran’ın nükleer müzakereleri yürütmesine desteğin süreceğini ifade etti. Taraflar Suriye’deki son durum, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları ve Güney Kafkasya’daki barış süreci üzerine fikir alışverişinde bulundu.
Zirve kulislerinde geniş heyetli diplomasi
Erdoğan’ın temaslarına Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın yanı sıra ekonomi, enerji, savunma ve ticaret başlıklarını taşıyan geniş bir kabine heyeti eşlik etti. Tiencin’deki yoğun trafik, Ankara’nın hem komşuluk havzasında hem de Asya’daki stratejik başkentlerle dosyaları aynı masada tutma iradesini net biçimde yansıtıyor.
