Avrupa Adalet Divanı (AAD), Ursula von der Leyen yönetimindeki Avrupa Komisyonu’nun COVID-19 salgını sırasında ilaç üreticileriyle yaptığı ticari anlaşmaların yeterince şeffaf olmadığını belirtti. Çarşamba günü verilen kararda, Avrupa Komisyonu’nun bu anlaşmalar hakkında kamuoyuna yeterli bilgi sağlamadığı vurgulandı.
Ekim 2021’de, Avrupa Parlamentosu’nun (AP) Yeşiller grubundan milletvekilleri, Komisyon tarafından müzakere edilen COVID-19 aşı anlaşmalarının hüküm ve koşullarını öğrenmek için dava açmıştı. Mahkeme, Avrupa Komisyonu’nun aşı satın alma anlaşmalarına yeterli erişim sağlamadığını ve yalnızca düzeltilmiş versiyonlarını yayınlayarak usulsüzlük yaptığını karara bağladı.
Von der Leyen liderliğindeki Komisyon, COVID-19 aşılarının Avrupa’da kullanıma sunulmasını sağlayan sözleşmeleri müzakere ederken takdir topladı, ancak şeffaflık eksikliği nedeniyle eleştirildi. Komisyon, 2020’den itibaren bazı ilaç ve aşı üreticilerinden yüksek miktarlarda aşı sipariş etti. En büyük sözleşme, Amerikan şirketi Pfizer ile yapıldı ve bu kapsamda 1,8 milyar doz aşı için 35 milyar euroluk anlaşma imzalandı. Ancak, ticari sır gerekçesiyle sözleşmelerin tam bedeli resmi olarak açıklanmadı.
Dava süreci, von der Leyen’in Avrupa Komisyonu başkanlığı adaylığını etkilemedi. Von der Leyen, AP’deki ana grupların hızlı bir şekilde uzlaşmasıyla aday gösterildi. Ancak, bu karar Yeşiller için bir ikilem yarattı. AP üyesi Tilly Metz, mahkemenin ticari çıkarların korunmasının önemini teyit etmesini olumlu karşıladı ve AB Komisyonu’nun gelecekte daha fazla ortak satın alma yapmasının beklendiğini vurguladı.
Von der Leyen, COVID-19 aşı alımları konusunda başka davalarla da karşı karşıya. The New York Times’ın açtığı davada, Avrupa Adalet Divanı’nın, von der Leyen’in Pfizer CEO’su Albert Bourla ile paylaştığı kısa mesajları açıklamasını isteyen bir karar vermesi bekleniyor. Bir ECJ kaynağı, davanın halen devam ettiğini ve henüz bir karar verilmediğini doğruladı.
