ABD Dışişleri Bakanı Blinken, Çin’e kritik bir ziyaret gerçekleştirdi.
Çinli mevkidaşı Wang Yi’nin konuğu olan Blinken, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile de görüştü.
Görüşmenin ardından açıklama yapan Dışişleri Bakanı Wang Yi, ABD’nin Çin’in ekonomisini baskılamak için ‘sonsuz’ önlem aldığını ifade etti. Ticaret, bilim ve teknoloji alanlarında baskı yaşadıklarını belirten Çin, “Bu adil bir rekabet değil. Bu kontrol altına almak” şeklinde konuştu.
ABD’nin Çinli şirketlere uyguladığı yaptırımların kaldırılması gerektiğini belirten Yi, “ABD, Tayvan’a silah sağlamaktan ve Çin’i kontrol altına almaktan vazgeçmeli. Çin’in barışçıl ‘yeniden birleşme’ sürecine destek vermelidir.” dedi. İki ülkenin çatışmasının ‘kaybet-kaybet’ bir durum yaratacağını vurguladı.
“Anlaşmazlıklardan uzak durmalıyız”
ABD Dışişleri Bakanı Blinken ise, “Yüz yüze diplomasiye hiçbir şeyin yerini alamaz. Anlaşmazlıklardan kaçınmalıyız. Birçok alanda ilerleme kaydedeceğimizi umuyorum” şeklinde konuştu.
Çin’in Rusya’nın savunma sanayisine desteğinden endişe duyduğunu belirten Blinken, Tayvan’da istikrarın sağlanmasının ABD için önemli olduğunu vurguladı. İki bakan da Ortadoğu’da gerilimin artmaması konusunda anlaştı.
“Rakip değil işbirlikçi olmalıyız”
Blinken, Dışişleri Bakanı Yi ile görüşmesinin ardından Çin lideri Xi Jinping’in misafiri oldu.
Çin ve ABD’nin rakip değil işbirlikçi olması gerektiğini ifade eden Jinping, “İki ülke de kısır bir rekabettense farklılıkları koruyarak ortak bir alan bulmayı aramalıdır. İki ülke de sözünü tutmayı bilmelidir.” dedi.
ABD’nin, Çin’in kalkınmasını olumlu karşılayacağını umduğunu belirten Jinping, “Son aylarda iki ülkenin ekipleri belirli konularda olumlu ilerleme kaydetti. Ancak hala çözülmeyi bekleyen birçok mesele var.” diye ekledi.
Uzlaşma metni
Blinken’ın resmi ziyaretinde temaslarının ardından iki ülkenin 5 madde üzerinde anlaşmaya vardığı bildirildi.
Çin Dışişleri Bakanlığı açıklamasına göre taraflar, iki ülke ilişkilerini, ABD Başkanı Joe Biden ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in Kasım 2023’te San Francisco’da yaptığı görüşmede vardıkları anlayış birliğine uygun olarak ve iki liderin rehberliğinde geliştirme konusunda anlaştı.
Her düzeyde üst düzey görüşme ve temasları sürdürme konusunda hemfikir olarak taraflar, yeniden başlatılan ve yeni kurulan diplomatik, ekonomik, finansal ve ticari istişare mekanizmalarını, iki ülke orduları arasındaki iletişimi ve uyuşturucuyla mücadele, iklim değişikliği ve yapay zeka ortak çalışma gruplarının faaliyetini sürdüreceklerini bildirdi.
Taraflar, Çin-ABD Hükümetler Arası Yapay Zeka Diyaloğunun ilk toplantısını, Çin-ABD Asya-Pasifik İstişareleri, Deniz İstişareleri ve Konsolosluk İstişarelerinin yeni tur toplantılarını yapacaklarını ve Çin-ABD ikili ilişkilerinde yol gösterici ilkeler üzerinde danışma sürecini teşvik edeceklerini duyurdu.
ABD tarafı, Çin’in yeni göreve gelen İklim Değişikliği Özel Temsilcisi Liu Cınmin’in ziyaretini memnuniyetle karşılayacaklarını bildirirken taraflar, Uyuşturucuyla Mücadele Çalışma Grubu’nun üst düzey toplantısını yapacaklarını kaydetti.
Taraflar, halklar arasındaki etkileşimi artırmaya yönelik adımlar atacaklarını, iki ülkenin birbirlerine öğrenci değişimi programlarına katılacaklarını ve 14. ABD-Çin Üst Düzey Turizm Diyaloğu toplantısını mayısta Çin’in Şian şehrinde gerçekleştireceklerini açıkladı.
Uluslararası ve bölgesel krizler konusunda istişareleri sürdüreceklerini ifade eden taraflar, özel temsilcileri arasındaki diyaloğu güçlendireceklerini bildirdi.
