Avrupa Birliği, Slovakya Başbakanı Robert Fico’nun vetosunu kaldırmasının ardından Rusya’ya karşı 18. yaptırım paketini kabul etti. Brüksel’deki büyükelçilerin onayıyla hayata geçen yaptırımlar, Rusya’nın enerji ve finans sektörlerini hedef alarak Kremlin’e Ukrayna’da ateşkese zorlayıcı baskı kurmayı amaçlıyor.
Rus bankalarına ve Kuzey Akım’a kısıtlama
Yeni yaptırımlar kapsamında:
-
22 Rus bankası,
-
Rusya Doğrudan Yatırım Fonu ve iştirakleri,
-
Gelecekte yeniden başlatılması planlanan Kuzey Akım boru hatlarının tüm kullanımı tamamen yasaklandı.
Bu adım, hem Rus ekonomisinin merkezindeki finansal kanalları daraltmayı hem de AB’nin enerji güvenliği stratejisini güçlendirmeyi hedefliyor.
Petrol fiyatına dinamik tavan: 47.6 dolar
AB, Rus ham petrolü için uygulanan varil başına 60 dolarlık sabit fiyat tavanını da değiştirdi. Yeni sistemle fiyat tavanı, küresel piyasa ortalamasının %15 altında belirlenecek şekilde dinamik hale getirildi. Yeni uygulama, ilk etapta varil başına 47.6 dolarlık tavanla başlayacak.
ABD, bu revizyona destek vermedi. Ancak AB, İngiltere’nin deniz sigortacılığındaki etkin rolü sayesinde bu mekanizmayı yürürlüğe koyabildi.
Gölge filo genişliyor: 105 gemi daha kara listede
Rusya’nın petrol ambargosunu delmek için kullandığı yaşlı tankerlerden oluşan “gölge filo”ya ait 105 gemi daha yaptırım listesine alındı. Böylece AB limanlarına ve hizmetlerine erişimi yasaklanan toplam gemi sayısı 400’ü aştı.
Fico’nun vetosu ve diplomatik krizin perde arkası
Anlaşma, Slovakya’nın vetosunu kaldırmasıyla mümkün oldu. Fico, AB’nin 2027 yılına kadar tüm Rus fosil yakıtlarını terk etme planına karşı çıkarak yaptırımların onay sürecini engellemişti. Slovakya, denize kıyısı olmayan bir ülke olarak enerji güvenliği ve gaz fiyatlarında artış nedeniyle planı “tehlikeli ve yıkıcı” olarak nitelemişti.
Fico, Gazprom’la 2034 yılına kadar devam eden uzun vadeli sözleşmesini iptal etmenin ülkesine 16-20 milyar euroya mal olabileceğini öne sürdü.
Von der Leyen’den gizli mektup: “Telafi sözü”
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Fico’ya gönderdiği üç sayfalık mektupta, devlet yardımı ve AB fonlarıyla destek sözü verdi. Mektupta ayrıca, “acil durum freni” ve “aşırı fiyat artışlarında yasakların askıya alınması” gibi güvenceler yer aldı.
Ancak Fico’nun koalisyon ortakları bu teklifleri yetersiz buldu. Fico sonrasında, baskıların arttığını kabul ederek vetosunu geri çektiğini duyurdu:
“Bu noktada engellemeye devam etmek ters etki yaratacaktı. Şimdilik tüm seçenekler tükendi.”
Yine de Slovakya Başbakanı, Rus gazına karşı muafiyet mücadelesini sürdüreceğini söyledi.
